De macht van werkkleding

Toezichthouders die hun autoriteit denken te ontlenen aan de epauletten op hun schouders komen vaak bedrogen uit. Autoritair uitziende kleding werkt als een rode lap op een stier als je auto net wordt weggesleept of op de lachspieren van een groepje laveloze jongeren. Bij de invoering van een nieuw bedrijfskledingpakket voor boa’s en toezichthouders van onder andere gemeentes, beveiligingsdiensten en landschapsbeheerders is de cruciale vraag: in welke mate moet de kleding moet autoriteit uitstralen?

Er zijn twee groepen te onderscheiden: de groep die dichter bij de mensen wil staan en om die rede kiest voor een meer casual kledingpakket en de groep die vindt dat het kledingpakket al op afstand duidelijke herkenbaarheid en autoriteit moet uitstralen. Beide keuzes zijn legitiem zolang die in het verlengde liggen van het beleid van de organisatie waarvoor de toezichthouder werkt.

In het eerste geval is de toezichthouder meer een onderdeel van de omgeving waar hij/zij toezicht over moet houden en heeft ook een duidelijke dienstverlenende functie, zoals de tramconducteur. In het tweede geval, heeft de toezichthouder meer afstand. De prioriteit bij deze functie ligt meer bij het handhaven dan bij een goede relatie met de burger. Denk aan de parkeerwachter die alleen maar kijkt of er een bonnetje voor het raam ligt of niet. Het ontwerp van nieuwe bedrijfskleding blijft een zorgvuldige afweging van de belangen en effecten die ermee gepaard gaan.

Beroepen met een zekere macht en uistraling trekken vaker dan andere beroepen het type mens aan dat aan hun kleding hun identiteit en legitimiteit ontleent: schouderepauletten, stoere emblemen, overhemd met piloten borstzak, commandotrui en koppel met toebehoren. Verantwoordelijk kunnen omgaan met het gezag en de bevoegdheden van de functie, is een kwaliteit die werkgevers aan de poort moeten beoordelen. Net als de communicatieve vaardigheden om de juiste toon en lichaamstaal te vinden. Die zorgvuldige screening van competenties is minstens zo belangrijk als de keuze voor nieuwe werkkleding. Ik beperk mijn advies echter tot het kledingpakket. Personeelszaken en communicatietrainingen zijn niet mijn ‘pakkie an’.